متن ذیل که مربوط به ستون طنز نشریه محلی عصر مردم استهبان است و با نام مستعار ابن دارگیز (نام درختی محلی) به چاپ رسیده است از اینجانب است که در بعضی از شماره ها بنا به اقتضای شغل بنده به مباحثی در مورد آموزش و پرورش نیز به زبان طنز پرداخته ام.

امید مورد توجه قرار گیرد. 

کشک الغات

تعلیم و تعلم در ستهبان سفلی

تعلیم و تعلم در ستهبان سفلیو اما بعد همانگونه که پیشتر از این با غور و تفحص در کتب قدیمه گوشه هایی از فرهنگ و اداب و رسوم ملل مختلف گفتیم و مخصوصا از کتاب مزخرفات الکامله حظ وافری بردیم . در این مقال سری به تاریخ تعلیم و تعلم یا همان آموزش و پرورش در بلاد مترقی ستهبان سفلی می اندازیم.

جغرافیدان مشهور ابن بلوط در کتاب خویش به نام « المرز فی الارض » بیان می کند که اون قدیم قدیما تنها یک سرزمین به نام ستهبان بوده است. جهانگرد مشهورمارکو چلو نیز درمورد نظام تعلیم و تربیت آن مرز و بوم مستنداتی ارائه نموده است و نیز مورخ مشهور« ابن کلدون » تعریفات دقیقی از آن روزگار پیش روی ما نهاده است که در ذیل به طور مختصر به آن می پردازیم:

« … در بلاد مترقی ستهبان سفلی یک میلیون سال پیش

- ابتدا آموزش از طریق لوح فشرده انجام می پذیرفت و انسانها با استفادهاز لوحه های گلی و غیر گلی(فضولات حیوانات ) برای آموزش شکار و جنگ و دعوا به یکدیگر حمله می کردند و بعضی اوقات بر این الواح نقوشی رسم می نمودند از شکار و دیگر مراسم.

- نهصد هزار سال پیش  به تدریج شکل نقوش مشکل تر شد و باعث پیدایش نخستین معلمان گردید. معمولا تعدادی از کودکان گرد فردی جمع می شدند و راز نقوش را از او فرا می گرفتند. در عوض سبزی و میوه و تخم مرغ و غیره به وی عرضه می کردند.

 - ششصد هزارسال پیش با شیوع رونق اقتصادی و بالا رفتن قیمت جهانی گل و کلوخ و آجر استفاده از زغال در رسم نقوش مرسوم شد آموزگاران آن زمان به جهت تماس با زغال دارای ردای سیاهی بودند و نقوش را با زغال رسم می نمودند . کلاسها منظم و به صورت مجزا از نظر جنسیتی بود. یعنی دختران جدا و پسران جدا کلاس داشتند . ضمنا سرویس ایاب و ذهاب – الاغ – مهیا بود. شهریه های آن زمان به مرغ و بره ارتقا یافته بود.

-  پانصد هزار سال پیش در غارهای مجزا تحصیلات تکمیلی رونق گرفت. شورای غارنشینی کل بر کیفیت آموزشی نظارت کامل داشت و معلمان و بازرسان به صورت مرتب از وضع تدریس جویا می شدند.

- سیصد هزار سال پیش اولین دانشگاههای ستهبان سفلی شروع به فعالیت نمودند . در این زمان نیز دختران و پسران به صورت مجزا به تحصیل علومی چون سنگپرانی ؛ نیزه افکنی , شتر سواری به صورت دولا دولا ؛ شکار ؛ میوه چینی و نان پزی مشغول بودند.

- صد هزار سا ل پیش مدارس در اتاق های سنگی و شیک با معلمان مجرب مشغول فعالیت بودند .شورای غارنشینی کل به شورای چوپانان تغییر نام داده بود و دیگر کسی وجهی برای آموزش پرداخت نمی نمود .بلکه آموزگار از منفعت گله های اهالی سود می برد و ضمنا سرپرستی گله را به عهده داشت.

- از نود هزار سال پیش تا 79 اسل پیش تفاوت محسوسی در اموزش رخ نداد الا پیدایش خط و اما از آن به بعد این اتفاقات مهم رخ داد:

-هفتادسال پیش

اولین مکتبخانه ها به سبک یک میلیو ن سال پیش و آموزش در خانه ها شروع شد.

کمی بعد مدارس جدیده با تفکیک جنسیتی تشکیل شد.

بعدا در تمامی روستاهاوهرجا که بچه ای پیدا می شد کلاس تشکیل شد و معلم اعزام شد.

مدتی بعد امتحانات نهایی مرسوم شد.

تحصیلات به دو دوره شش ساله منقسم شد .

اداراتی به نام ادارت فرهنگ تاسیس شد و تعدادی کارمند در آن استخدام شدند.

با توجه به نیاز شدید به معلم دانشکده ها و دانشگاههایی جهت آموزش معلمان تاسیس گردید.

تشکیلاتی به نام پیش اهنگی و شیرو خورشید تشکیل شد.

و اما بعد از سالیانی

تحصیلات به سه دوره ابتدایی , راهنمایی و دبیرستان منقسم شد.

در دوره ابتدایی و در روستاها مدارس مختلط بودند.

تشکیلات شیرو خورشید برچیده شد. و پیشتازان و فرزانگان تاسیس شد.

بعد از مدتی به چهار دوره شامل ابتدایی , راهنمایی, متوسطه و. پیش دانشگاهی تقسم شد.

مدارس مختلط برچیده شدند.

سپس به جمع موارد فوق دوره نظام جدید اضافه شد.

بعد از مدت کوتاهی نظام آموزش جدیدتری به موارد قبلی اضافه شد .

در روستا ها مدارس ابتدایی مختلط شدند.

سال بعد مدارس بعضی روستاها تعطیل شد.

سپس نظام سالی واحدی مستقر شد و در انک مدتی نظام ترمی واحدی جایگزین آن شد.

بعد از مدت کوتاهی نیز نظام نوین به جمع نظام های قبلی پیوست.

لوح فشرده الکترونیکی در برنامه کار ی مدارس قرار گرفت.

مراکز و دانشگاههای تربیت معلم تعطیل شدند.

40 هزار نیروی کار جوان به یکباره به نظام تعلیم تربیت تزریق شد.

تشکیلات پیش آهنگی هلال احمر به وجود آمد.

تعدادی از پست های کارمندان ادارات آموزش و پرورش حذف شد.

در ادامه بحث بر سر این است که کلیه نظامها برچیده شود و دو باره تحصیلات به دو دوره 6 ساله تقسیم شود.

البته از آنجا که اغلب مداری پنج کلاسه اند باید فقط یک چادر به مدارس اهدا شود تا کار سامان یابد.

اما در آینده به احتمال قریب به یقین

اغلب مدارس مختلط می شوند.

نظام آموزش به یک دوره مکتبخانه تبدیل خواهد شد.

با توجه به منطقی شدن نرخ حامل های انرژی ( یا همان برداشتن یارانه ها) کلاسها در چادر و کپر و یا زیر نور خورشید برگزار می گردد.

کلا مدارس به مقاطعه سپرده خواهند شد.

با پیمانکاری مدارس ؛ خصوصی سازی و اصل 44 به نحو احسن اجرا خواهد شد.

لوح فشرده و الواح گلی با توجه به قیمت جهانی برق مرسوم می گردد!! زیرا فرق اینگونه لوحه ها با الواح الکترونیکی , عدم استفاده از برق است!!

200 هزار معلم جدید به بدنه نظام تعلیم و تربیت وارد می شوند و در کنار دانش آموزان به فراگیری درس و مشق خواهند پرداخت!!

پرداخت شهریه ها از محل یارانه ها تامین می گردد!!

آموزش ها علمی کاربردی می شوند و در زمینه کاشت سبزی و پرورش مرغ در پشت بام . خرسواری مدرن و عدم استفاده از ماشین آلات بنزین سوز ؛ جمع اوری علوفه و سبزی های خوردنی وحشی ماننده سیدر و سبزه و بن سرخ..... مرسوم خواهد شد!!

کلاسها مجموعا در غارها برگزار خواهند شد تا از لحاظ مصرف برق و گاز مشکلی پیش نیاید !!

و احتمالا بقیه اموربه روال سابق یعنی یک میلیون سال پیش باز خواهد گشت. و ای عزیز تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل...

جناب مستطاب ابن دارگیز